Okna do domu - rodzaje, parametry, wymiary | Budujemy Dom

Czego dowiesz się z artykułu?

Okna fasadowe i połaciowe - rodzaje, wymagane parametry

Ze względu na miejsce osadzenia i wymagania formalne, okna występują jako konstrukcje fasadowe lub połaciowe. Mogą także tworzyć wariant kompaktowy, zwany kolankowym, powstały z połączenia stolarki fasadowej i połaciowej.

Okna fasadowe stanowią podstawowy asortyment przezroczystych przegród budowlanych, osadzanych pionowo w płaszczyźnie elewacji. Wytwarzane są w wielu odmianach funkcjonalnych i o zróżnicowanych parametrach użytkowych.

Największą popularnością cieszą się okna standardowe dostępne w typowych lub dopasowanych do wymagań montażowych wymiarach. W wersjach:

Spotyka się również okna podnoszone, a duże oszklenia - sięgające podłogi - funkcjonują w wersji przesuwnej. Zgodnie z przepisami, okna powinny spełniać szereg wymagań, z których najważniejsze to dostateczna ciepłochronność i szczelność.

Obecnie, dopuszczone do sprzedaży okna fasadowe, powinny uzyskiwać współczynnik przenikalności cieplnej nie większy niż 0,9 W/m2 K z uwzględnieniem parametrów cieplnych ramy i oszklenia. Na ciepłochronność całego okna wpływają nie tylko właściwości poszczególnych części składowych, ale również ich udział w powierzchni całej przegrody.

Profile ramy z reguły charakteryzują się większą przenikalnością ciepła niż oszklenie, co w przypadku relatywnie dużego udziału powierzchni profilu (w małym oknie) obniża ciepłochronność całego okna. „Cieplejsze” będą okna z oszkleniem stałym tzw. fix. Warto je wziąć pod uwagę, gdy nie wszystkie okna muszą być otwierane.

Okna ze stałym oszkleniem tzw. fix charakteryzuje wysoka ciepłochronność, fot. Vetrex.

Dominującą pozycję w zastosowaniu profili okiennych w budynkach mieszkalnych zajmują ramy z PVC, ale chętnie montowane są również okna drewniane. W profilach z PVC największy wpływ na ich ciepłochronność ma szerokość, co nie zawsze przekłada się na dużą liczbę komór.

Ponadto o izolacyjności termicznej ramy okiennej decyduje materiał, z którego wykonane są wzmocnienia zapewniające odpowiednią sztywność profili. Większość okien PVC wzmacniana jest stalą, co zmniejsza izolację cieplną. Natomiast dostępne są również modele, w których stal zastąpiono kompozytem poliestrowo-szklanym, a profil dodatkowo wypełniono termoizolacyjną pianą poliuretanową.

W profilach drewnianych również dąży się do zwiększania ich szerokości. Standardowo okna drewniane mają ramy o szerokości ponad 70 mm, co pozwala na zamontowanie grubszych pakietów oszklenia.

Sześciokomorowy profil okna PVC, fot. Schüco.Profil okna drewnianego, fot. Sokółka Okna i Drzwi.

Popularność zdobywają też okna aluminiowo-drewniane, łączące walory naturalnego materiału z ochronnymi cechami aluminium. Oferowane są w dwóch wersjach:

Standardowe wymiary okien

Standardowe wymiary okien, oprac. M. Nowak-Ciupa.

Oszklenie a poziom termoizolacyjności okna

Największy wpływ na poziom termoizolacyjności okna ma współczynnik przenikania ciepła przez szyby. Popularne dotychczas oszklenia dwuszybowe typu 4-16-4T są zastępowane przez wkłady trzyszybowe o budowie 4T-14Ar-4-14Ar-4T z dwiema powłokami niskoemisyjnymi, wypełnione argonem, które osiągają współczynnik Ug na poziomie 0,6 W/(m2 K).

Jeszcze niższe wartości przenikalności cieplnej uzyskują przeszklenia, w których przestrzenie międzyszybowe wypełnione są kryptonem lub ksenonem. Standardowe oszklenia mogą być zastąpione przez wkłady, o np. wyższej izolacyjności akustycznej (z grubszymi szybami) bądź antywłamaniowe (z zestawem szyb klejonych).

Okna tarasowe

Wizualne otwarcie salonu na taras i ogród z szerokim wyjściem na zewnątrz wymaga zamontowania dużego, sięgającego podłogi oszklenia oraz dopasowanych do wnętrza okien tarasowych. Wykorzystanie do tego celu zwykłych, z rozwiernymi skrzydłami drzwi balkonowych sprawia, że po otwarciu zajmują dużo miejsca wewnątrz domu i są narażone na gwałtowne zatrzaśnięcie w razie przeciągu.

Dlatego chętnie montowane są okna przesuwne, których szerokość (łącznie z częścią stałą) może sięgać nawet 6 metrów. Przesuwanie się skrzydła umożliwiają wygodne w obsłudze systemy prowadnic.

Przesuwne okna tarasowe, fot. MS Więcej niż Okna.

Rodzaje i właściwości okien dachowych

Okna montowane w połaci dachowej powinny zapewniać możliwie równomierny dopływ światła naturalnego. Natomiast powierzchnia oszklenia, przy użytkowaniu na poddaszu mieszkalnym, musi odpowiadać ok. 15% wielkości pomieszczenia.

Pojedyncze okna dachowe mają ograniczone wymiary, zatem wymagają dość gęstego rozmieszczenia lub łączenia w zestawy w układzie poziomym lub pionowym. Planując ich zamontowanie, korzysta się z oferty typowymiarów, dostępnej u wybranego producenta.

Okna dachowe powinny być rozmieszczone w taki sposób, aby wpuścić jak najwięcej naturalnego światła do środka, fot. L. Jampolska.

Należy dążyć do ich umieszczenia możliwie wysoko, co pozwala na lepsze doświetlenie pomieszczeń, choć z drugiej strony utrudnia obsługę. Jest też możliwość łączenia okien połaciowych z fasadowymi, co można wykorzystać w sytuacji, gdy dach spoczywa na stosunkowo wysokiej ściance kolankowej.

Okna dachowe produkowane są z drewna klejonego, PVC i z materiałów warstwowych, np. drewna pokrytego poliuretanem. Okna połaciowe charakteryzują się większym udziałem powierzchni ram niż okna fasadowe, co w efekcie wpływa na nieco gorszy współczynnik przenikania ciepła Ug dla stolarki okiennej o takich samych wymiarach.

Uwzględniają to wymagania normowe - okna połaciowe mogą uzyskiwać przenikalność cieplną Ug nie większą niż 1,1 W/(m2 K ). Zapewniają to standardowe wkłady dwuszybowe typu 4H-16-4T o współczynniku U = 1,0 W/(m2 K), a ponadnormatywną izolacyjność oszklenie trzyszybowe o ciepłochronności 0,7 W/(m2 K).

Ze względów bezpieczeństwa zaleca się użycie pakietów szybowych z wewnętrzną szybą warstwową (klejoną). W razie rozbicia odłamki nie rozpryskują się w pomieszczeniu, a także zwiększa się ochrona przed włamaniem.

Zależnie od rodzaju zamontowanych okuć, okna połaciowe mogą funkcjonować jako:

  1. Obrotowe pozwalające na obrót okna względem osi poziomej w zakresie do 180°, przy czym oś obrotu będzie znajdować się pośrodku wysokości lub nieco wyżej. Wadą tego rozwiązania jest „wchodzenie” górnej części skrzydła do wnętrza pomieszczenia
  2. Uchylno-obrotowe, które łączą funkcję okien obrotowych i uchylnych dzięki specjalnym okuciom. Przełącznikiem zawiasów można zmienić sposób ich otwierania. W pozycji uchylnej skrzydło utrzymuje się samoczynnie przy kilku ustalonych kątach otwarcia. Okna dachowe przystosowane są do zamontowania mechanizmu elektrycznego otwierania i zamykania, co jest niezbędne, gdy umieszczone są wysoko, poza zasięgiem użytkownika stojącego na podłodze.

Wymagania montażowe okien

Okna fasadowe osadzane są najczęściej w płaszczyźnie ściany konstrukcyjnej, a otwór okienny (ościeże) powinien być o 3-4 cm szerszy niż wymiar zewnętrzny ościeżnicy. Natomiast wysokość okna dostosowuje się do planowanego sposobu jego oparcia i wykończenia, np. parapetem, uwzględniając ich grubość. W przypadku montażu systemowego, np. na konsoli wsporczej, wymiar okna względem otworu ustala się według rekomendowanych wymagań dla sposobu mocowania i uszczelnienia.

W przypadku okien połaciowych, ich szerokość (w miarę możliwości) dobiera się stosownie do rozstawu krokwi, co eliminuje konieczność instalowania tzw. wymianów w konstrukcji dachowej, a wielkość otworu w pokryciu dopasowuje się do wymiaru kołnierza uszczelniającego okno połaciowe.

Autor: Cezary Jankowski

Opracowanie: Martyna Nowak-Ciupa

fot. otwierająca: Schüco